Dayanıklılık ve Güven Sağlayan Bina Güçlendirme Nedir?

Bina Güçlendirme Tanımı

Bilindiği gibi Türkiye bir deprem ülkesidir. Deprem, Türkiye'nin var olan gerçeğidir. Bu gerçekten kaçılamayacağına göre bu deprem ile yaşamayı ve tedbir almayı öğrenmek en akıllıca olan iştir. Yapılacak en önemli işlerden biri de bina güçlendirme tedbiridir.

Binaların depreme karşı güvenli hale getirilmesi hayati önem taşımaktadır. Bina güçlendirme de, depreme karşı direnci artırmak için mevcut bir binanın yapısal özelliklerinin geliştirilmesi çalışmalarıdır.

Bina Güçlendirme Çalışmalarının Önemi

Bina güçlendirme, binaların dayanıklılığını artırmak ve doğal afetlere karşı daha dirençli hale getirmek amacıyla yapılan önemli çalışmalardır.

Aslında bina güçlendirme kararı, can güvenliği ve ekonomi bakımından önemli yatırımdır.

Binanın deprem başta olmak üzere doğal afetlere karşı dayanıklılığını sağlamak için gereken adımları atarak güvenli bir geleceğe yatırım yapmak en kazançlı karardır.

Doğal afet demişken bunun sadece deprem olmadığının farkına varmak gerekir. Depremin yanında, sel, heyelan, çığ, heyelan, tsunami ve yangın gibi afetleri de dikkate almak gerekir.

Bina Güçlendirme İçin Dikkate Alınacak Konular

Bina güçlendirme konusunda dikkate alınması gereken pek çok faktör vardır. Bina güçlendirme yöntemleri, çeşitleri, yönetmeliği, maliyeti, fiyatları, kredisi ve uygulayama yapacak firmalar bunların başında sayılabilir.

Tamam, bina güçlendirme yapılacak durumlar oluşmuş olabilir. Ancak bina güçlendirme yöntemleri için binanın mevcut durumu, ihtiyacı bütçe ve estetik arayışlar gibi faktörler dikkate alınmalıdır. Uzmanlar tarafından detaylıca incelenmeli ve en uygun yöntem belirlenmelidir.

Bina güçlendirme, yapısal olarak zayıf veya hasar görmüş binaların dayanıklılığını artırmak için yapılan müdahaleleridir. Özellikle deprem bölgeleri, sel, heyelan, çığ, heyelan, tsunami ve yangın gibi afetleri için çok anlamlı ve önemlidir.

Bina Güçlendirme Süreci Adımları

Binanızın güçlendirilmesi kararı sonrasındaki süreçte izlenmesi gereken aşamaları şöyle sıralayabiliriz:

Bina Deprem Dayanıklılık Testi

Başlangıç olarak, binanın mevcut durumu değerlendirilmeli, yetkili bir kuruluşa deprem dayanıklılık testi yaptırılmalıdır.

Bu teste göre, binanın taşıyıcı sisteminin sağlamlığı ve depreme karşı dayanıklılığı ölçülür. Hangi güçlendirme yönteminin uygulanması gerektiği belirlenir.

Bina Güçlendirme Çalışmaları

Firma ile anlaşma sonrasında çalışmalar başlar. Çalışma süresi, proje içeriğine ve yöntemine göre değişiklik gösterir.

Bazı durumlarda çalışmaların durumuna göre binanın kullanım durumu da dikkate alınarak kısmen ya da bütünüyle boşaltılabilir.

Bina Güçlendirme Sonrası İşlemler

Güçlendirme çalışmalarının bitirilmesiyle birlikte yetkili kuruluşlar tadilatların uygunluğunu denetler. Sonuçların olumlu olmasıyla belediyeden yapı kullanma izni alınır.

Bina Güçlendirme Sürecinde Dikkat Edilecek Ayrıntılar

Yetkili bir mühendis tarafından kontrol edilmelidir.

Malzemelerin kalite belgeleri kontrol edilmelidir.

İş güvenliği önlemleri alınmalıdır.

Komşulara bilgi verilmelidir.

Çalışma programına göre hareket edilmelidir.

Bina Güçlendirme Yöntemleri

Bina güçlendirme işlemlerini uygulamada farklı yöntemler vardır.

Betonarme mantolama

Bina taşıyıcı sistemine betonarme kaplama uygulanması işlemidir. Böylece bina taşıma kapasitesi artırılır.

Çelik Güçlendirme

Binanın kolon ve kirişlerine çelik profil eklenmesidir. Çelik çerçeve veya kiriş eklenerek bina dayanıklılığı artırılır.

Karbon fiber kumaş ile güçlendirme

Yüksek mukavemetli karbon fiber kumaş taşıyıcı sisteme yapıştırılmak suretiyle dayanıklılık artırılır.

Fiber Takviyeli Polimer güçlendirme

Taşıyıcı sisteme yapıştırılan bu malzemeyle dayanıklılık ve esneklik artırılır.

Bina Güçlendirme Çeşitleri

Farklı kriterlere göre sınıflandırılabilir. En yaygın sınıflandırma türlerini şöyle sıralayabiliriz:

Amaca göre

Deprem dayanıklılığında kullanım ömrü uzatma, güçlendirme ve fonksiyonel değişiklik aranır.

Yönteme göre

Betonarme, çelik, karbon fiber kumaş ve FRP ile güçlendirme.

Kapsamına göre

Tam ve kısmi güçlendirme.

Bina Güçlendirme Projesi Hazırlama

Deprem dayanıklılık testi sonuçları temel alınarak, yetkili mühendis bina güçlendirme projesi hazırlar. Projede, uygulanması gereken, planlanan güçlendirme yöntemi, malzemelerle birlikte işlemler detaylı biçimde yer alır. Ardından proje, belediyeye onaya gönderilir.

Bina Güçlendirme Firmaları Nasıl Seçilir?

Bina güçlendirme projesi onayı ile birlikte projeyi uygulayacak yetkili ve deneyimli bina güçlendirme firması seçilir. Firma seçiminde dikkat edilecek önemli ayrıntılar vardır:

Yetki Belgeleri

Gerekli yetki belgelerine sahip olmalıdır. Belgeler, yasal bina güçlendirme çalışması yapabildiğini göstermelidir.

Tecrübe ve Referanslar

Referansları ve önceki çalışmaları incelenmelidir. Referansları sorgulanmalı, tecrübesiyle güvenilir hizmet sunacağından emin olunmalıdır.

Uzman Ekip

Uzmanlık gerektiren bina güçlendirme çalışmasında firmanın tecrübeli mühendis ve teknisyen bir ekibe sahip olması gerekir.

Malzemeler

Kaliteli ve onaylı malzemeler kullanılmalı, kalite belgeleri  kontrol edilmelidir.

Sigorta

İş güvenliği sigortası, iş güvenliği tedbirleriyle sorumluluk sigortaları olmalıdır.

Fiyat Teklifi

Çeşitli ve farklı firmalardan fiyat teklifi alınarak karşılaştırma yapılmalıdır. Fiyatla birlikte alınacak hizmetin içerik ve kalitesi dikkate alınarak değerlendirilmelidir.

Bina güçlendirme firması seçimi yapmadan önce detaylı bir araştırma yapmak ve firmanın size güven verdiğinden emin olmak önemlidir.

Bina Güçlendirme Yönetmeliği

Bina güçlendirme, yasal mevzuat çerçevesinde yönetmeliklere göre yapılmalıdır. Türkiye'de bina güçlendirme 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Binalarda Deprem Yönetmeliği kapsamında yapılır.

Yönetmelikte, gerekli teknik detaylar bulunur. Kanunda, riskli yapı güçlendirilmesi, yıkılıp yeniden yapılması hükümleri yer alır.

Yönetmelikte bina güçlendirme için teknik esasları, güçlendirme yöntemleri, malzeme özellikleri, prosedür gibi detaylar bulunmaktadır. Bina güçlendirmenin yönetmelik şartlarına göre yapılması zorunludur.

Yöntemlerine Göre Bina Güçlendirme Çeşitleri

Güçlendirme yöntemlerine göre farklılık gösterebilir.

Klasik Güçlendirme

Mevcut yapı elemanlarının onarılması, ek güçlendirme elemanları eklenmesidir.

Radye Temel Güçlendirme

Zemin güçlendirmesi ve temelde ek desteklerin sağlanmasıdır.

Yığma Duvar Güçlendirme

Yığma duvarlar arasına ek destek eklenmesi  ya da duvarların yeniden yapılandırılmasıdır.

Bina Güçlendirme Yöntemleri Avantajları ve Dezavantajları

Yukarıda açıkladığımız gibi farklı bina güçlendirme yöntemleri vardır. Yöntemlerin kapsamlarına göre avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır.

Haydi birlikte en yaygın bina güçlendirme yöntemlerinin avantaj ve dezavantajlarına bir göz atalım:

Betonarme Mantolama

Avantajları

Uygun maliyetli, yüksek dayanım sağlar, uygulaması kolaydır.

Dezavantajları

Binanın ağırlığını artırır, kullanım alanını daraltır, estetik kaygılar oluşturabilir.

Çelik Güçlendime

Avantajları

Yüksek dayanıklılık sağlar, uygulama biraz daha hızlı, kolon kesitlerindeki azalma minimum düzeydedir.

Dezavantajları

Daha maliyetlidir, korozyona karşı önlem alınması gerekir.

Karbon Fiber Kumaş ile Güçlendirme

Avantajları

Yüksek mukavemet sağlar, hafif malzemedir, binanın ağırlığını artırmaz, uygulaması kolaydır, daha estetiktir.

Dezavantajları

Daha maliyetlidir, uzman ekip ve hassas uygulama gerektirir.

FRP Fiber Takviyeli Polimer Güçlendirme

Avantajları

Yüksek mukavemet ve esneklik sağlar, hafif malzemedir, binanın ağırlığını artırmaz, uygulaması kolaydır.

Dezavantajları

Yangına dayanıklılığı daha düşüktür, estetik açıdan olumsuz olabilir.

Bina Güçlendirme Maliyeti

Kullanılan yönteme, çeşidine, binanın büyüklüğüne ve hasar durumuna göre değişir. Bina güçlendirme maliyeti metrekare başına hesaplanır.

Bina Güçlendirme Fiyatları

Seçilen firmaya, kullanılan yönteme, çeşidine, binanın büyüklüğüne ve hasar durumuna göre göre değişiklik gösterebilir. Bina güçlendirme fiyatlarını azaltmak için fiyat teklifi almadan farklı firmalarla görüşmek ve karşılaştırma yapmak gerekir.

Bina Güçlendirme Kredisi

Devlet tarafından bina güçlendirme çalışmaları için kredi fırsatı sunulmaktadır. Deprem Güçlendirme Kredisi oranı, geri ödeme süresi, şartları detaylıca araştırılmalıdır.